Σχέδιο Χώρου πορείας επισκεπτών ΑμεΑ

Οι αρχαιολογικοί χώροι της Ρωμαϊκής Αγοράς και της Βιβλιοθήκης του Αδριανού, καταλαμβάνουν μια έκταση με συνολικό εμβαδόν 28.000 τ.μ., στην καρδιά της αρχαίας πόλης, βόρεια της Ακρόπολης και ανατολικά της Αρχαίας Αγοράς.

Η  Ρωμαϊκή Αγορά ή Αγορά του Καίσαρα και του Αυγούστου, κατασκευασμένη το 10 π.Χ  σε μια περιοχή, η οποία είχε ήδη εμπορικό χαρακτήρα, υπήρξε το κέντρο της οργανωμένης εμπορικής δραστηριότητας στην Αθήνα των ρωμαϊκών χρόνων. Στο εσωτερικό της Ρωμαϊκής Αγοράς ασκείτο με βεβαιότητα και το εμπόριο του λαδιού, όπως μάς πληροφορεί επιγραφή της εποχής του Αδριανού, που σώζεται ακόμα στη θέση της, ενώ γνωρίζουμε ότι πολύ αργότερα, την Οθωμανική εποχή αποκαλείτο «Σταροπάζαρο», καθώς αποτελούσε τον χώρο εμπορίας του σίτου.

Εντός όμως του αρχαιολογικού χώρου, μεταξύ άλλων μνημείων που χρονολογούνται στον 1ο αι. μ.Χ. («Αγορανομείο», «Βεσπασιανές»), στον 7ο και στον 17ο αιώνα (Πρωτοβυζαντινή βασιλική και Φετιχιέ τζαμί, αντίστοιχα),  βρίσκεται επίσης το Ωρολόγιο του Ανδρονίκου Κυρρήστου (τέλη 2ου αι. π.Χ.), μια εντυπωσιακή αρχιτεκτονική δημιουργία της ύστερης ελληνιστικής εποχής, γνωστή και ως Πύργος των Ανέμων ή Αέρηδες, η οποία «φιλοξένησε» μερικά από τα σημαντικότερα έως τότε επιτεύγματα της αστρονομίας, της φυσικής και της μηχανικής, και ειδικότερα ένα μοναδικό μηχανισμό ωρολογίου ή πλανηταρίου αντίστοιχης κατασκευαστικής φιλοσοφίας με αυτή του περίφημου μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Η Βιβλιοθήκη του Αδριανού, σημαντικό τμήμα του εκτεταμένου οικοδομικού προγράμματος του αυτοκράτορα Αδριανού, κατασκευάστηκε το 132 μ.Χ. από τον φιλέλληνα αυτοκράτορα, ώστε να φιλοξενήσει τη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη της πόλης και, πιθανά, τα αρχεία του κράτους, αλλά και την αυτοκρατορική λατρεία. Κτήριο ρωμαϊκής έμπνευσης και πολυτελούς κατασκευής, με χρήση πολύχρωμων μαρμάρων τόσο στην πρόσοψη όσο και στο εσωτερικό του, αποτέλεσε το μεγαλύτερο πνευματικό και πολιτισμικό κέντρο της πόλης κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους. Στα τέλη του 3ου αι. μ.Χ. ο εξωτερικός του περίβολος ενσωματώθηκε στην οχύρωση που κατασκευάστηκε για τη μελλοντική προστασία της πόλης από βαρβαρικές επιδρομές, ενώ στις αρχές του 5ου αι. μ.Χ. κατασκευάστηκε εντός της εσωτερικής του αυλής, ένα κτήριο, το λεγόμενο Τετράκογχο. Πρόκειται, πιθανόν, για την πρώτη εκκλησία που οικοδομήθηκε εντός των τειχών της αρχαίας πόλης, την οποία διαδέχθηκαν στην ίδια θέση δύο βυζαντινές εκκλησίες, του 7ου και του 11ου αιώνα. Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής εποχής, η Βιβλιοθήκη του Αδριανού και η ευρύτερη περιοχή της, αποτελεί τη διοικητική και εμπορική καρδιά της πόλης  φιλοξενώντας το Παζάρι και το Διοικητήριό της («Βοεβοδαλίκι»). Μετά την απελευθέρωση της πόλης, το κτήριο μετατρέπεται σε στρατώνα του πεζικού και του ιππικού (1835), ο οποίος κατεδαφίστηκε σταδιακά τον προηγούμενο αιώνα προκειμένου να αποκαλυφθεί εκ νέου το μεγαλοπρεπές ρωμαϊκό κτήριο.